Czym jest lęk przed bliskością i jak sobie z nim radzić?

Lęk przed bliskością bardzo utrudnia wchodzenie w nowe związki, a niekiedy wręcz uniemożliwia tworzenie długofalowych relacji. Unikanie bliskości często jest związane z negatywami doświadczeniami z przeszłości. Obawa przed odrzuceniem, utratą kontroli lub niezależności może prowadzić do trudności w nawiązywaniu nowych znajomości, lub nawet całkowitej izolacji społecznej.
Jak rozpoznać u siebie lęk przed bliskością? Przeczytaj artykuł i dowiedz się, na czym dokładnie polega to zjawisko oraz jak uporać się z trudnymi emocjami.

Lęk przed bliskością – co to takiego?

Lęk przed bliskością to stan emocjonalny cechujący się wzmożonym niepokojem i obawą przed nawiązywaniem głębokich, intymnych relacji. Obawa ta wynika ze strachu przed odrzuceniem, zranieniem lub zdradą. Lęk przed bliskością może być nieuświadomiony. Oznacza to, że osoba nim dotknięta, nie zdaje sobie sprawy z przyczyn swojego zachowania i nie wie, jak jej własne słowa i czyny wpływają na obecne i przyszłe relacje.

O lęku przed bliskością bardzo często dowiadujemy się dopiero podczas terapii. Gdy psycholog pomaga nam krok po kroku zagłębić się w nasze emocje, schematy myślowe i motywy działania, odkrywamy, jak bardzo przeszłość oddziałuje na teraźniejszość. Jest to dobry moment na wprowadzenie niezbędnych zmian do swojego życia.

Jakie mogą być przyczyny lęku przed bliskością?

Pierwsze schematy relacji poznajemy jeszcze w dzieciństwie. To właśnie wtedy mamy okazje obserwować bliskie nam osoby i ich zachowanie względem siebie, a także ich zachowanie względem nas samych. Kluczową rolę odgrywa tutaj przede wszystkim styl przywiązania do rodzica/opiekuna. Jeśli jest unikowy lub ambiwalentny, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że w przyszłości będziemy odczuwali lęk przed bliskością, ponieważ będziemy podświadomie oczekiwali, że nowo poznana osoba zacznie przejawiać zachowania zbliżone do zachowań przejawianych przez naszego rodzica/opiekuna. Inne możliwe rzyczyny powstania lęku przed przywiązaniem to:

• traumatyczne doświadczenia z przeszłości,
• doświadczenie odrzucenia ze strony rodzica/opiekuna,
• niskie poczucie własnej wartości,
• przemoc psychiczna lub fizyczna w rodzinie,
• wygórowane oczekiwania, którym partner nie jest w stanie sprostać,
• negatywne doświadczenia wyniesione z poprzednich związków,
• depresja, zaburzenia lękowe lub inne problemy o podłożu psychicznym.

Jakie mogą być objawy?

Nieudane związki powinny skłonić nas do pogłębionej refleksji na swój temat. Jednak bardzo często po rozstaniu za bardzo skupiamy się na wadach partnera, zamiast poszukać źródła problemów w sobie. Nie chodzi o to, aby obwiniać się za nieudany związek, lecz o to, aby zastanowić się nad tym, jakie cechy i zachowania uniemożliwiają nam zbudowanie satysfakcjonującej relacji. Gdy już znajdziesz i nazwiesz te obszary, będziesz mógł nad nimi popracować.

Lęk przed bliskością jest bardzo częstą przyczyną rozpadu związków. Dlatego warto wiedzieć, które zachowania, emocje i reakcje mogą na niego wskazywać. Objawy lęku przed bliskością to:

• unikanie bliskości emocjonalnej i fizycznej z innymi ludźmi,
• niechęć do zaangażowania się w związek,
• trudności w utrzymywaniu długofalowych relacji z innymi ludźmi,
• silna obawa przed odrzuceniem i zranieniem,
• silna potrzeba kontrolowania partnera,
• brak zaufania do partnera,
• niezdolność do przyjęcia pomocy, odrzucanie wsparcia,
• częste zmiany partnerów,
• niskie poczucie własnej wartości,
• brak akceptacji własnego ciała,
• lęk przed nawiązaniem relacji intymnej,
• trudności w komunikowaniu własnych potrzeb.

Jak widzisz, objawów leku przed bliskością może być naprawdę wiele. Niekiedy te emocje mogą być tak silne, że osoba nimi dotknięta decyduje się nie wchodzić już w nowe związki i wieść życie wiecznego singla. Rozpoznanie u siebie jednego lub kilku objawów może być bardzo dobrym punktem wyjścia do rozpoczęcia pracy nad sobą.

Jak się przejawia lęk przed bliskością u mężczyzn?

Lęk przed bliskością w równym stopniu dotyka kobiet i mężczyzn. Jednak stereotypowo to panom częściej przypisuje się celowe unikanie zaangażowania w związek. Z góry zakłada się bowiem, że kobieta jest zainteresowana długofalową relacją i założeniem rodziny, a mężczyzna chce uniknąć dodatkowych obowiązków i związanej z nimi odpowiedzialności. Jednak, jak już wiesz, lęk przed bliskością ma dużo głębsze przyczyny i nie wynika tylko z chęci prowadzenia życia bez zobowiązań.

Jak zatem rozpoznać lęk przed bliskością u mężczyzny? Taka osoba może pilnie strzec dostępu do różnych sfer swojego życia. Będąc w relacji z takim mężczyzną, prawdopodobnie nie poznasz jego znajomych, rodziny, a nawet kolegów z pracy. Nie dowiesz się także, co Twój partner naprawdę czuje, jakie ma zmartwienia i plany na przyszłość. Mężczyzna odczuwający lęk przed bliskością będzie starał się unikać deklaracji dotyczących związku i relacji.

Często takie osoby sprawiają wrażenie bardzo niezależnych i pewnych siebie. Mężczyzna może od razu zaznaczyć, że nie zależy mu na stałym związku lub, że nie lubi być ograniczany. Będąc w takiej relacji, możesz odczuwać, że jest ona bardzo powierzchowna. Spędzacie ze sobą czas, ale tak naprawdę niewiele wiesz o tym mężczyźnie, ponieważ nie otwiera się przed Tobą i nie opowiada Ci o sobie. Lęk przed bliskością u mężczyzn może objawiać się także częstą zmianą partnerek oraz niechęcią do wspólnego zamieszkania.

Jak można sobie pomóc?

Pamiętaj, że już sam fakt uświadomienia sobie, że masz problem z zaufaniem i nawiązywaniem bliskich relacji, jest bardzo ważny. Niezależnie od tego, czy aktualnie znajdujesz się w związku, czy też jesteś singlem, możesz zacząć nad sobą pracować, aby uporać się ze swoimi lękami. Jak to zrobić? Skuteczne strategie mogą obejmować takie działania jak:

• ćwiczenia relaksacyjne,
• medytacja,
• praca nad samoakceptacją,
• podejmowanie prób samodzielnego nawiązywania relacji na własnych warunkach,
• rozwijanie umiejętności komunikacyjnych,
• psychoterapia.

Lęk przed bliskością może pojawiać się w konkretnych sytuacjach. Jak sobie pomóc? Przede wszystkim nie należy tłumić emocji i obwiniać się za to, co czujemy. Dobrym sposobem na złagodzenie lęku będzie szczera i spokojna rozmowa z osobą, która wywołała w nas niepewność.
Warto także uświadomić sobie, że nie można mieć całkowitej kontroli nad drugim człowiekiem ani oczekiwać, że ta osoba zawsze będzie zachowywała się zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Zmiana swoich nierealnych oczekiwań względem związku jest kluczowa, jeśli chcesz zbudować stabilną i opartą na wzajemnym szacunku relację.

Jak wejść w nową relację bez lęku? Otwórz się na nowe możliwości z Single Symbol!

Negatywne doświadczenia z poprzednich związków powodują, że wejście w nową relację jest wyjątkowo trudne. Na szczęście nie jesteś w tym sam! Single Symbol to portal dla singli, który zrzesza osoby szukające bliskości, które są otwarte na nowe, fascynujące znajomości. Single Symbol to także wyjątkowa marka, która łączy ludzi i daje im niepowtarzalną szansę na stworzenie udanej relacji. Niezależnie od tego, czy szukasz przyjaciela, czy też partnera na całe życie, znajdziesz tu garść profesjonalnych porad i wskazówek, dzięki którym Twoje życie towarzyskie rozkwitnie!

Pamiętaj, że lęk przed bliskością nie jest tylko chwilowym stanem emocjonalnym, ale może stanowić poważną blokadę, która uniemożliwia wchodzenie w bliskie relacje. Dlatego nie wahaj się szukać pomocy u specjalistów. Dzięki profesjonalnemu wsparciu uda Ci się wyjść z kryzysu, a wówczas być może miłość sama zapuka do Twoich drzwi.

Katarzyna Kucharska

Absolwentka Psychologii na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Interesuje się tematyką związków, relacji rodzinnych i rozwoju osobistego. Na co dzień pracuje jako copywriter i ma ogromną słabość do starych książek.